Nieuwe maatregelen om buitenlandse investeringen naar China aan te trekken

Van 4 tot en met 11 maart vond in Peking het Chinese Nationale Volkscongres (NPC) plaats, ook wel de ‘Two Sessions’ genoemd. Het jaar 2024 is een cruciaal jaar voor China om de doelstellingen en taken proberen te verwezenlijken die zijn uiteengezet in het 14e Vijfjarenplan (2021-2025), zowel in China als mondiaal. In dit artikel vatten we de belangrijkste inzichten samen voor bedrijven die actief zijn in het Chinees-Belgische bedrijfsleven. Bovendien kondigde de Chinese Staatsraad op 19 maart nieuwe maatregelen aan die gericht zijn op het bevorderen van buitenlandse investeringen.

Een groei van 5% in 2024 is een grotere uitdaging dan een groei van 5% in 2023

Ondanks veel economische en geopolitieke uitdagingen is het Chinese GDP de afgelopen jaren blijven groeien, zij het met veel volatiliteit. Voor 2024 mikt China op een groeipercentage van ongeveer 5%, vergelijkbaar met het groeipercentage van 5,2% in 2023. Hoewel dit verwachte groeipercentage vergelijkbaar is met 2023 vertelt eenvoudige wiskunde ons dat het een grotere uitdaging zal zijn om dat doel te bereiken in 2024. Het groeipercentage in 2023 was gebaseerd op een gematigde groei van slechts 3% in 2022, te midden van het zero-Covid-beleid en impactvolle lockdowns. Dit jaar is de verwachte 5% gebaseerd op de economische situatie van 2023. Het zal dus een grotere uitdaging zijn om deze doelstelling van 5% te halen dan in 2023. In 2024 moet er veel werk worden verzet, zowel op het gebied van de vraag – en de aanbodzijde van de economie, zowel in eigen land als in het buitenland.

Een nieuw groeimodel is nodig

Sinds China in 1978 zijn economie begon open te stellen en te hervormen, bedraagt de groei van het GDP gemiddeld meer dan 9% per jaar, met een piek van 14% in 2007, waardoor het land is getransformeerd in een land met een hoger middeninkomen. In de periode 2012-2019, geconfronteerd met structurele beperkingen, waaronder een afnemende groei van de beroepsbevolking, afnemende rendementen op investeringen en een vertragende productiviteitsgroei, vertraagde de GDP-groei tot 6-7% per jaar. Na een ontwrichtende pandemieperiode in 2020-2023 verwacht het IMF de komende vijf jaar groeicijfers tussen de 3 en 5%. De uitdaging voor de toekomst is het vinden van nieuwe groeimotoren en het aanpakken van de sociale en ecologische erfenissen van China’s eerdere ontwikkelingstraject.

De grote groei van China, gebaseerd op investeringen, goedkope productie en export, heeft grotendeels zijn grenzen bereikt en heeft geleid tot economische, sociale en ecologische onevenwichtigheden. Het terugdringen van deze onevenwichtigheden vereist verschuivingen in de structuur van de economie: van productie naar hoogwaardige diensten, van investeringen naar consumptie, en van hoge naar lage koolstofintensiteit.

Focus op duurzame groei op lange termijn

Een ander belangrijk verschil met het verleden is de kwaliteit van de Chinese groei. Het Chinese groeimodel moet zich aanpassen aan de nieuwe realiteit met structurele aanpassingen en grotere efficiëntie. Dit betekent dat er prioriteit zal worden gegeven aan technologische innovatie, verhoging van de productiviteit en modernisering van traditionele sectoren. Kernwoorden hierbij zijn ‘high tech’, ‘hoog rendement’ en ‘hoge kwaliteit’. Bovendien moet de bureaucratie worden verminderd en de creativiteit worden vergroot. Alles draait nu om stabiliteit en langzamere, maar duurzamere groei op de lange termijn. Groeien om het groeien, tegen elke prijs, is niet langer de ambitie.

Dit nieuwe beleid van ‘new quality productive forces’ kan worden gezien als de opvolger van de ‘Made in China 2025’-strategie. Made in China 2025, uitgebracht in 2015, was het tienjarenplan van China om de Chinese productiebasis te upgraden naar zich snel ontwikkelende high tech-industrieën. Dit beleid werd door veel westerse bedrijven en overheden schromelijk onderschat en leidde tot de succesvolle dominantie van China in elektrische auto’s, groene technologie-industrieën en andere hoogwaardige industrieën. China is nu van plan om dit ambitieuze beleid uit te breiden naar nieuwe sectoren zoals infotech, biotech, kunstmatige intelligentie (AI), quantum computing, nieuwe energie,…

De aanhoudende economische uitdagingen van China

Het is duidelijk dat de Chinese regering globale economische uitdagingen, zoals economische instabiliteit, regionale conflicten en logistieke verstoringen, niet kan negeren. China mist een solide basis na Covid-19, met een zwakke vraag, sectorale overcapaciteit en diverse verborgen risico’s. Kleine en middelgrote ondernemingen hebben het moeilijk, en zowel tijdelijke als structurele werkgelegenheidsproblemen blijven bestaan. De Chinese regering beloofde deze problemen in 2024 rigoureus aan te pakken, waarbij de nadruk werd gelegd op doelstellingen als loongroei, stabiele wisselkoersen, verminderd energieverbruik en milieubescherming.

Meer buitenlandse investeringen aantrekken

China is ook van plan om het aantrekken van buitenlandse investeringen te verhogen en de beperkingen op de markttoegang voor buitenlandse investeerders verder te verminderen. Op 19 maart publiceerde de Chinese Staatsraad 24 nieuwe maatregelen gericht op het bevorderen van buitenlandse investeringen. Het plan, het laatste in een reeks pogingen om buitenlands kapitaal in China te ‘boosten’, stelt maatregelen voor om het ondernemingsklimaat te verbeteren, de administratieve lasten te verlichten, een markttoegang in belangrijke sectoren, en het creëren van een speelveld voor buitenlandse en binnenlandse bedrijven.

Eén van de belangrijkste maatregelen in het actieplan is het vergroten van de markttoegang voor buitenlandse bedrijven door de negatieve lijst te verkleinen en het aantal industrieën voor buitenlandse investeringen uit te breiden. Er worden bedrijfstakken en sectoren vermeld waarin buitenlandse investeerders verboden zijn of waarin zij worden aangemoedigd deel te nemen. Het plan roept op tot het uitvoeren van proefprojecten om de toegang van buitenlandse investeringen op het gebied van wetenschappelijke en technologische innovatie te versoepelen. Er zal ook een reeks maatregelen worden geïmplementeerd om de grensoverschrijdende samenwerking tussen Chinese en buitenlandse bedrijven te verbeteren. Eén van de belangrijkste maatregelen is het ondersteunen van gegevensstromen tussen in het buitenland geïnvesteerde filialen in China en hun overzeese hoofdkantoren.

Een andere maatregel gaat over eerlijke concurrentie tussen buitenlandse en binnenlandse bedrijven. Sommige bedrijven met buitenlandse investeringen hadden discriminerend gedrag gemeld bij aanbestedingen door de overheid, licentieverleningen, het vaststellen van normen en het genieten van subsidies. Het actieplan roept op tot het rechtzetten van deze problemen.

Vanaf 14 maart kunnen Belgische paspoorthouders zonder visum China binnenkomen als ze voor zaken, toerisme, familie- en vriendenbezoek en doorreis voor maximaal 15 dagen naar China komen. De recente versoepeling van China bij het vernieuwen van visa en verblijfsvergunningen voor buitenlandse individuen en hun gezinnen is een ander voorbeeld. Daarnaast kondigde Hainan Airlines op 14 maart aan dat ze van plan zijn om op 18 juni de rechtstreekse vluchten van Brussel naar Shanghai (Pudong) te hervatten. De luchtvaartmaatschappij gebruikt een derde route van België naar China en verdubbelt de dagelijkse vluchten tussen de twee landen en wil vier vluchten uitvoeren: wekelijkse vluchten op maandag, dinsdag, donderdag en zaterdag, met handige schema’s voor reizigers.