Commentaar op het “business confidence report 2023” van de Europese kamer van koophandel in China

On 21 June 2023 the European Chamber published a report and press release about the Business Confidence of European companies in China. The title of the press release was “European Chamber Report Finds Significant Deterioration of Business Confidence in China”. The full report can be downloaded at https://www.europeanchamber.com.cn/en/publications-archive/1124.

When asked my opinion about this article by the Belgian economic newspaper De Tijd, I gave my feedback and comments, but the actual article didn’t really take into account what I wanted to bring across. Hence, this article.

• “Faced with growing risks and a more volatile operating environment, European companies have started reviewing their investment and operational strategies, and ensuring their supply chains are fit for more uncertain conditions.”

Ik lees in het rapport dat de enquête is afgenomen in februari-maart 2023. Dit is vlak na het opheffen van het zero-Covid beleid in China en op het moment dat er nog heel veel onzekerheid was of Covid wel was uitgeroeid en je nog altijd een PCR-test moest doen voor vertrek naar China (weliswaar geen quarantaine meer nodig). Kortom: het algemene sentiment over China was op dat moment nog heel onzeker inderdaad, wat deels ook weerspiegeld wordt in de resultaten.

• “64% of respondents reported that doing business in China became more difficult in the past year, the highest on record.”

In het rapport lees ik dat dit percentage sinds 2015 altijd al rond de 47%-56% lag. Wetende dat China in 2022 heel veel strenge lockdowns kende, is het op zich niet te verbazen dat 2/3^de van de bedrijven vindt dat zakendoen in China moeilijker geworden is in 2022. Eerlijk gezegd, wetende dat dit cijfer vroeger gemiddeld 10 procentpunten lager was, vind ik dat 64% eigenlijk nog weinig is.

• “30% of respondents reported year-on-year (y-o-y) revenue decreases, an increase of 20 percentage points, and the highest on record.”

Ook hier vind ik dat nog meevallen, want dat betekent dat 70% van de bedrijven meer omzet gegenereerd hebben in China, iets wat toch absoluut niet evident was in een land dat bijna voor de helft op slot zat in 2022.

• “11% of respondents have shifted existing investments out of China, and 8% have taken the decision move future investments previously planned for China elsewhere.”

Ook hier een vergelijkbare opmerking en een voorbeeld van hoe je een positief cijfer ook op een eerder negatieve manier kan uitleggen. Je zou dit cijfer ook als volgt kunnen interpreteren: een overweldigende meerderheid (89%) van de Europese bedrijven heeft beslist om hun investeringen in China verder te zetten.

• “One in ten report they have already shifted, or plan to shift, their Asia headquarters (HQ) or business unit HQ out of Mainland China.”

Dus 9 van de 10 bedrijven heeft beslist om hun hoofdkwartier in China te houden, toch ook een grote meerderheid.

• “There has been a 13-percentage point reduction y-o-y in the number of respondents that view China as a top-three destination for future investments.”

• Niet onbegrijpelijk na zo’n Covid-periode.

• “75% have reviewed their supply chain strategies over the past two years, with 24% reporting plans to at least partially onshore their supply chains into Mainland China and 12% having already shifted parts of them out of the country.”

Wat de Covid-periode, de hoge transportprijzen en leverproblemen van de afgelopen jaren en de geopolitieke spanningen ons in ieder geval geleerd hebben, is dat we inderdaad te afhankelijk zijn van China. Veel bedrijven hebben uitsluitend leveranciers in China en hebben bijgevolg beseft dat ze ook moeten kijken naar alternatieven, voor het geval er nog eens zoiets gebeurt. Dat getuigt van een gezond ‘goede-huisvader-beleid’ en is absoluut aan te bevelen. Veel bedrijven stellen echter vast dat er niet veel alternatieven zijn dan aan te kopen vanuit China, simpelweg omdat ze vaak niet de vereiste capaciteit, kwaliteit en/of flexibiliteit vinden bij leveranciers buiten China.

• “Decoupling of HQ and China operations has increased primarily to manage risk, with nearly three quarters of respondents having localised IT and data storage infrastructure. Significant localisation of company staff has also taken place over the last half decade, with 16% reporting their China operations no longer employ any foreign nationals. These developments come at a considerable cost to companies and to China. The need to create divergent systems for China and the rest of the world means that the overall efficiency brought by global economies of scale is lost; and the reduction of foreign nationals is resulting in reduced transfer of knowhow and best practices, communication difficulties, deferred investment plans, and even China operations being closed.”

Door de isolatie van China tijdens de drie Covid-jaren is er inderdaad een vorm van ‘vervreemding’ ontstaan tussen China en het westen. Het feit dat veel buitenlanders het land verlaten hebben, heeft daar ook niet goed aan gedaan. Zeker in een land zoals China, waar persoonlijk contact, vertrouwen en relaties zo extreem belangrijk zijn in het zakendoen, is 3 jaar wegblijven niet bevorderlijk voor de goede verstandhouding tussen partijen. Het zal nog een hele tijd duren vooraleer dat verloren vertrouwen weer is opgebouwd. De enige manier om dit op te lossen is de dialoog opnieuw opstarten, zowel op bedrijfsniveau als op het niveau van de Europese overheden.

• “The negative trends we see in this year’s survey are concerning and reflect both recent challenges—brought by uncertainties in China’s policy environment and rising geopolitical tensions—and the persistence of long-standing market access barriers,” said Jens Eskelund, president of the European Union Chamber of Commerce in China. “For China to turn the tide and allow European companies to develop and contribute to their full potential, we really need to see concrete action.

• Unless further steps are taken to address the uncertainties confronting companies, then the trend of supply chain diversification and divestment is likely to strengthen in the medium-term,” said Denis Depoux, global managing director of Roland Berger. “Many European companies are now focusing more on how to make their China operations more durable instead of capturing greater market share, which is not good for competition.”

De enige manier om uit te impasse te geraken is blijven zoeken naar vormen van samenwerking tussen Europese en Chinese bedrijven. We kunnen de economische en technologische strijd met China niet meer winnen, maar dat betekent niet dat er geen kansen zijn voor Europese of Belgische bedrijven. Integendeel: het is aan ons en aan de Europese overheden om een manier te zoeken om onze voet tussen de Chinees-Amerikaanse deur te zetten en intelligente partnerships aan te gaan met Chinese bedrijven, niet alleen voor de Chinese markt, maar voor wereldwijde expansie. Want de Chinese ambities rijken verder dan alleen China, het is nu een kwestie van Going Global. En we kunnen maar beter onze kop niet in het zand steken en zorgen dat we op die trein mee springen vooraleer anderen het doen.