Getuigenis Bart Horsten – 25 jaar zakendoen in China

De openingsceremonie van Xi’an Janssen (Dr. Paul Janssen in het midden en Joos Horsten 2e van rechts)

Alhoewel mijn persoonlijke band met China pas startte in 1998, maakt China al deel uit van mijn leven sinds het begin van de jaren tachtig, de periode waarin mijn vader (wijlen Joos Horsten) meerdere keren naar China reisde voor het China-project van Janssen Pharmaceutica. In augustus 2023 vierde ik 25 jaar zakendoen in China en maak ik me klaar om te vertrekken voor mijn 100e zakenreis naar China.

De pioniersjaren (1979 – 1998)

Veertig jaar geleden was reizen naar China en zakendoen met China heel anders dan nu. Dat maakte ook het pionierswerk van het Janssen China-team onder leiding van Joos Horsten zo uitzonderlijk. Geïnspireerd door Dr. Paul Janssen en met de steun van de provincies Shaanxi en Antwerpen werd de joint venture Xi’an Janssen een succesverhaal, een belangrijke referentie in de farmaceutische industrie in China en een prominent voorbeeld van een succesvol Chinees-Belgisch partnerschap.

Na de succesvolle samenwerking van Janssen met zijn Chinese partners speelde Joos Horsten ook een belangrijke rol bij de totstandkoming van het vriendschapsakkoord tussen de provincies Antwerpen en Shaanxi. Met steun van Joos en geschreven door Geerdt Magiels verscheen in 2003 een boek dat het intrigerende verhaal vertelt over hoe Dr. Paul Janssen in 1953 Janssen Pharmaceutica oprichtte, en hoe Janssen een echte pionier werd in de mondiale farmaceutische industrie en in China.

De groeijaren (1998 tot en met 2019)

In 1998 begon ik te werken in het bedrijf van mijn vader, Horsten International, een adviesbureau dat zich bezighoudt met het verlenen van diensten aan Belgische en Europese bedrijven bij het zakendoen met China. Ik beschouw mezelf als een bevoorrechte getuige van de indrukwekkende groei van China in de afgelopen twintig jaar.

Foto genomen in 2004: Wim (links), Joos (midden) en Bart Horsten (rechts)

Alhoewel het nu moeilijk voor te stellen is, was China in de jaren negentig en de jaren 2000 sterk afhankelijk van de producten, technologieën en investeringen van Europese en Amerikaanse investeerders. China beschikte nog niet over de gelijkwaardige onderzoekscapaciteiten of managementvaardigheden, om nog maar te zwijgen van de financiële middelen of het onderwijsniveau. Bovendien waren de investeringseisen, salarissen en kosten nog steeds extreem laag en werd China ‘de fabriek van de wereld’ genoemd.

In de jaren 2010 zette China zijn snelle groei verder en kreeg het steeds meer de macht en middelen om te kopen wat het maar wilde of nodig had. De focus van mijn advieswerk veranderde van het zoeken naar investeringsmogelijkheden voor westerse bedrijven in China naar het zoeken naar distributiepartners of Chinese leveranciers voor mijn Europese klanten.

De Covid jaren (2020 – 2022)

De afgelopen 3,5 jaar hebben veel Europese bedrijven hun China-strategie opnieuw geëvalueerd. Aanhoudende handelsoorlogen en politieke spanningen waarbij China op het internationale toneel betrokken is, gecombineerd met de impact van de Covid-pandemie op de mondiale toeleveringsketen, hebben een impact gehad op de handelsactiviteiten met China, zowel wat betreft de inkoop uit China als wat betreft de export naar China. Aan de andere kant blijft China een onvervangbaar productieapparaat en een enorm belangrijke exportbestemming voor veel Belgische bedrijven. Het belang van China voor België kan dus niet genegeerd worden.

Het isolement van China gedurende de drie Covid-jaren heeft een vorm van vervreemding tussen China en het Westen gecreëerd. Het feit dat veel buitenlanders het land hebben verlaten, helpt ook niet mee. Zeker in een land als China, waar persoonlijk contact, vertrouwen en interpersoonlijke relaties zo ontzettend belangrijk zijn bij het zakendoen, is drie jaar isolatie niet bevorderlijk voor goede relaties tussen partijen. Het zal lang duren om het verloren vertrouwen weer op te bouwen. De enige manier om dit op te lossen is het hervatten van de dialoog, zowel op het niveau van het bedrijfsleven als op het niveau van de Europese overheid.

De gebroeders Horsten vandaag: Tom (links), Bart (midden) en Wim Horsten (rechts)

Vooruitblik

Zakendoen in China en succesvol zijn wordt een grotere uitdaging dan ooit. Het is duidelijk dat Chinese bedrijven nu aan het stuur zitten als het gaat om zakendoen tussen westerse landen en China. We moeten dit echter niet noodzakelijkerwijs als een bedreiging zien. Ik ben ervan overtuigd dat er, als we een open geest bewaren, er nog heel wat opportuniteiten zijn voor Belgische bedrijven in China.

De enige weg vooruit is het blijven zoeken naar samenwerking tussen Europese en Chinese bedrijven. We kunnen de economische en technologische strijd met China niet meer winnen, maar dat betekent niet dat er geen kansen zijn voor Europese of Belgische bedrijven. Integendeel: het is aan Europese bedrijven en overheden om een manier te vinden om met China samen te werken en intelligente partnerschappen met Chinese bedrijven aan te gaan, niet alleen voor de Chinese markt, maar ook voor mogelijke expansie wereldwijd. Want de Chinese ambities verder reiken dan China; het is nu een kwestie van ‘Going Global’!