Plannen voor een Chinareis? Bereid je goed voor!

Plan je binnenkort een Chinareis? Lees dan zeker dit artikel, want een goede voorbereiding is cruciaal, ook voor heel wat praktische zaken die anders zijn dan enkele jaren geleden.

Na 3 jaar afwezigheid ben ik eindelijk nog eens in China geraakt, van 3 tot 30 maart 2023, mijn 99ste China reis in een periode van bijna 25 jaar. Mijn vorige en ook laatste reis was de Belgische prinselijke missie in november 2019, een druk jaar met 6 Chinareizen.

De reis naar China verliep heel vlot. Na enkel een PCR-test de dag voor vertrek, was bijna alles zoals voorheen. Geen spoor meer van Covid, ik merkte wel een uitbraak van de griep in enkele steden. Ik zag weliswaar meer mensen dan voordien met een mondmasker, maar men deed er helemaal niet moeilijk over. Enkel in het openbaar vervoer is een mondmasker nog wel vereist.

Tijdens deze reis verbleef ik in 5 steden: Xi’an, Shanghai, Guangzhou, Shenzhen en Dongguan, allemaal supermoderne miljoenensteden. Wat onmiddellijk opviel, is dat ik veel minder buitenlanders zag. Vooral in Xi’an, een stad in het Chinese binnenland en locatie van ons Chinese kantoor, leek ik wel de enige buitenlander te zijn. Naast onze eigen Belgische collega Jeffrey Wouters natuurlijk, hij woont al 10 jaar in Xi’an, ook tijdens de Covid-periode. De hotels en winkelcentra waren opnieuw heel druk, het is duidelijk dat de mensen blij zijn om opnieuw buiten te komen, met vrienden af te spreken, te winkelen, enzovoort. In de vier andere steden zag ik wel meer buitenlanders, maar er zijn de afgelopen jaren veel expats uit China vertrokken. Ik zag ook al enkele zakenreizigers uit Europa, maar de echte toevloed zal vermoedelijk nog even op zich laten wachten, zeker de komst van buitenlandse toeristen naar China.

Na zovele Chinareizen was ik blij om vast te stellen dat ik me – ondanks meer dan drie jaar afwezigheid – onmiddellijk opnieuw thuis voelde. Ik genoot van de gastvrijheid en vriendelijkheid van de Chinezen, en niet in het minst ook van de fantastische Chinese keuken. Misschien was dat nog wat ik het meest gemist had de afgelopen jaren.

Anderzijds was ik voor mijn vertrek ook een beetje ongerust. Zijn er misschien zaken veranderd tijdens mijn afwezigheid? Werkt mijn Chinese mobiele nummer nog wel? Kan ik mijn WeChat-pay nog wel gebruiken? Werkt mijn VPN nog wel? Kan ik mijn metrokaart nog wel gebruiken? Enzovoort. Gelukkig viel dat over het algemeen nogal mee, maar het zette me wel aan het denken.

Want, hoe langer ik het land doorkruiste, hoe meer ik moest vaststellen dat er toch een probleem is voor zakenmensen die plannen om binnenkort opnieuw naar China te reizen, ook voor degenen die voor Covid al regelmatig naar China reisden trouwens. De Chinese gastvrijheid is zeker niet verminderd, maar er zijn toch wel enkele zaken waarmee je best rekening houdt als je je Chinareis plant. De meeste van deze zaken golden ook al voor Covid, maar ik stelde vast dat ze nog versterkt zijn.

• De kennis van het Engels is er niet op vooruit gegaan. Integendeel, ik heb zelfs de indruk dat het verslechterd is, ook in grote metropolen zoals Shanghai en Shenzhen. Probeer dus op zijn minst een paar woorden Chinees te leren.
• Het is bijna onmogelijk geworden om te betalen met cash geld. Ga dus bij aankomst in China niet direct naar een ATM om duizenden RMB’s af te halen, de kans is groot dat je ze niet gaat gebruiken. Als je toch met een briefje van 100 RMB betaalt in een restaurant of winkel, is men wel verplicht om het te aanvaarden, maar vaak kunnen ze niet gepast terugbetalen bij gebrek aan kleingeld.
• Zorg dat je een Chinese simkaart hebt. 4G op je buitenlandse simkaart is te duur. In veel hotels en horecagelegenheden biedt men wel gratis wifi aan, maar dat is soms niet heel handig, ook omdat je je dan vaak eerst moet identificeren met een Chinees mobiel nummer.
• Installeer WeChat voor vertrek naar China. Dan kan je op zijn minst al zakenpartners toevoegen in China en nadien in contact blijven. E-mail en naamkaartjes waren al voor Covid uit de mode, maar nu is dat helemaal een feit geworden.

• Installeer een VPN voor vertrek naar China, want anders werkt je Westerse sociale media niet, kan je niet op Google, enzovoort. Vervelend als je in contact wil blijven met het thuisfront of gewoon op het bedrijfsnetwerk wil geraken.
• Zoek een manier om WeChat pay of Alipay te installeren: misschien is dit nog het grootste struikelblok. Door Covid hebben veel restaurants de papieren menu’s afgeschaft. Vroeger kon je nog aan de hand van foto’s bestellen, soms een beetje op goed geluk, en dan betalen met cash geld. Vandaag is dit totaal anders, want alles gaat digitaal, via QR-codes en mini-apps. Je zoekt een plaatsje in het restaurant, scant de QR-code, kiest je gerechten (alles 100% in het Chinees) en betaalt met WeChat pay of Alipay. Hetzelfde in het openbaar vervoer. Wil je een taxi of de metro nemen, dan moet je eerst een mini-app installeren op je mobiele telefoon, zodat je de op die manier gegenereerde QR-code kan gebruiken bij het boeken van je taxi, het binnenkomen en verlaten van de metro, met rechtstreekse verrekening in je WeChat pay of Alipay.

• Elektrisch: voor Covid zag je al veel elektrische scooters, vaak op voetpaden en andere plaatsen waar je ze onverwachts kon tegenkomen. Die scooters zijn er nog altijd, maar vandaag zie je ook onnoemelijk veel elektrische wagens. Het is ongelooflijk, je bevindt je op een heel druk kruispunt in het centrum van de stad, maar het is verrassend stil. Wandelen in een Chinese stad is een stuk aangenamer geworden, ook de luchtvervuiling is een stuk minder. Maar pas wel op voor roekeloze scooters en deelfietsen die je niet hoort aankomen! Het goede nieuws is dat auto’s nu meestal voorrang verlenen aan voetgangers op een zebrapad, al moet je daar ook oppassen voor scooters en fietsers die langs alle kanten kunnen opduiken.

Kortom: als je niet voorbereid bent, geen woord Chinees spreekt en geen van de twee Chinese betalingssystemen kan gebruiken, ben je compleet verloren in China. Toch als je alleen reist. Gelukkig heb ik wel een oplossing voor dit probleem: de Chinese en Belgische medewerkers van Horsten in China staan paraat om je te helpen bij je Chinareis.

Want één ding is zeker: wegblijven uit China is geen optie, uitstellen tot 2024 ook niet!! Anders dan vaak wordt aangenomen in het Westen, heeft China helemaal niet stilgestaan in de afgelopen drie jaren. Ja, de strenge lockdowns van 2022 hebben er serieus ingehakt, maar in de tweede helft van 2020 en in 2021 was het grotendeels ‘back to normal’ in China. Ik ben ervan overtuigd dat, als men nog lang wacht, bepaalde opportuniteiten in China helemaal voorbij zullen zijn.

Ondertussen reizen de Chinezen wel massaal naar Europa, zowel officiële delegaties als deelnemers aan Europese beurzen. Als de buitenlanders niet naar China komen, dan komen de Chinezen wel naar Europa. Dit getuigt van de grote wil van Chinese zakenmensen om zaken te doen met Europa. De Verenigde Staten hebben duidelijk een slechte beurt geslagen de afgelopen jaren. Een buitenkans voor Europa, lijkt me.

In augustus 2023 vier ik 25 jaar zakendoen met China. Ik startte in augustus 1998 als een complete Chinaleek, en vandaag, in 2023, denk ik dat ik mezelf toch wel een China-expert mag noemen. Ik kijk nu al uit naar mijn 100ste China reis!

Bart Horsten, Managing Director Horsten International